Lezen kan de samenleving helen...
Leraren maken zich zorgen over het smartphone gebruik van hun leerlingen. Zo blijkt uit onderzoek dat afgelopen week is verschenen. Het mobieltje zou leiden tot slechtere onderwijsprestaties en psychische problemen. Leerlingen zijn overprikkeld, ze kunnen zich nauwelijks concentreren, ze weten niet meer hoe ze zaken moeten onthouden, ze kunnen amper strategisch denken, ze hebben minder fantasie, ze slapen slechter en ze raken meer en meer sociaal gedesoriënteerd.
Slik. Oh jee!
Dit is dus ons nageslacht. Dit zijn de mensen die over twintig jaar ons land gaan regeren en onze bedrijven gaan leiden. Er gloort een pillen slikkende 2.0 zap-samenleving waarin alles draait om instant messaging zonder reflectie. In de artikelen wordt weinig gezegd over oplossingen. Op deze plek wil ik graag één van de mogelijke oplossingen aandragen: zet als regering alles op alles om onze jeugd (weer) aan het lezen van literaire fictie te krijgen.
Waarom?
Allereerst omdat uit een onderzoek door Dr. David Corner Kidd en Prof. Emanuele Castono van de New School of Social Research blijkt dat mensen die literatuur lezen een groter empathisch vermogen ontwikkelen dan zij die dat niet doen. Dit sterkere waarnemingsvermogen van emoties komt voort uit het feit dat tijdens het lezen van literatuur een focus plaats vindt op de innerlijke levens van de personages, die voor een deel onvolledig blijven, waardoor de lezer zelf moet aanvullen wat zij denken en voelen. Dit diepere observeren van anderen wordt in de werkelijke wereld voortgezet.
Ten tweede toont een onderzoek door Dr. David Lewis van de Universiteit van Sussex aan dat lezen van fictie een van de beste methodes is om stress -en dus overprikkeling- tegen te gaan. Lezen scoorde zelfs hoger dan het luisteren naar muziek of wandelen. Lezen bleek namelijk meer te doen dan alleen afleiding bieden. Wanneer je de woorden tot je neemt, vindt er een actieve prikkeling van je verbeelding plaats, waardoor je creativiteit wordt gestimuleerd en je een ander deel van je bewustzijn betreedt. Al na zes minuten lezen volgde bij de deelnemers een verlaging van het hartritme en een versoepeling van de spierspanning!
Ten derde helpt het lezen van fictie volgens meerdere deskundigen tegen (in)slaapproblemen. Deze conclusie vond ik een hele logische. Immers, in bed met gedempt licht een roman lezen kalmeert de geest meer dan door de laatste hijgerige berichten van je ‘vrienden’ scrollen of de volgende schokkende video op Youtube bekijken.
Ten vierde versterkt het lezen van boeken onze cognitieve vermogens. Dit is onderzocht door de professoren Anne Cunningham (Universiteit van Californië) en Keith Stanovich (Universiteit van Toronto). De uitkomsten tonen onder meer aan dat mensen die regelmatig boeken lezen de huidige overkill aan informatie beter kunnen rubriceren en interpreteren. Dit is handig in een tijdperk waarin wereldleiders ons alternative facts bieden en ons via nepnieuws in een bepaalde stemrichting willen duwen.
De lijst met onderzoeken die bewijzen dat lezen goed is, lijkt eindeloos. En toch gaat de ontlezing stug door en wint de smartphone terrein. Vooral onder jongeren. Het wordt dus hoog tijd voor een nieuwe beweging. Eentje die onze jeugd leert hoe zalig het is om jezelf te verliezen in een goed boek…
